Projekt postanowienia Komisji Nadzwyczajnej z dn. 18 VIII 1945 r.

Do Obwodowego Wydziału Zdrowia, do tow. Kierbickiego

Projekt postanowienia Rejonowej Nadzwyczajnej Komisji Przeciwepidemicznej z dn. 18 VIII 1945 r. „O wybuchu zachorowań na toksyczne zapalenie wątroby z wodobrzuszem w kołchozie Polit-Otdieł w rejonie pachta-aralskim (lekarz Cenner)”

W pierwszych dniach sierpnia 1945 r. w kołchozie Polit-Otdieł wystąpiła nadzwyczaj ciężka choroba wątroby z towarzyszącym mu [nieczytelne] brzucha. Na dzień dzisiejszy wykryto około 20 osób. Na terenie starej, nienawadnianej części kołchozu Polit-Otdieł zaobserwowano nową grupę chorych – wśród małych dzieci i pracowników kołchozu, mieszkających w samym kołchozie. Chorzy informują o użyciu do jedzenia gorzkiego chleba o kolorze zielono-żółtym.

Od 14 lipca do 5 sierpnia na terenie starej, nienawadnianej części kołchozu Polit-Otdieł pracowała i żywiła się grupa traktorzystów z Irżarskiej MTS [stacia traktorowo-maszynowej], przy czym pojedyncze zachorowania zarejestrowano jeszcze w trzech miejscowościach rejonu. Wszyscy chorzy spożywali produkty z tego samego zboża. W trakcie kontroli w kołchozie Polit-Otdieł stwierdzono, że na nienawadnianym terenie zebrano plon trzech odmian pszenicy. Przesortowane ziarno trzech odmian, którego część wysłano do Państwowego Punktu Skupu [zagotzierno], część do państwowej rezerwy nasion, pozostałości: pokruszone ziarno i inne odpady wszystkich odmian przeznaczono na wyżywienie i rozdano kołchoźnikom.

Spożycie upieczonego chleba rozpoczęło się 5 sierpnia, masowe zachorowania na zapalenie wątroby z wodobrzuszem wystąpiły 3-4 sierpnia. Chleb wypiekany z mąki uzyskanej z wyżej opisanego ziarna [surowca – odpady po czyszczeniu zboża zawierają zwykle nasiona chwastów] jest gorzki, kolor ma żółto-zielony. W ten sposób ustalono, że przyczyną zachorowań jest spożywanie chleba złej jakości.

Wysłuchawszy raportu lekarza Cennera Rejonowa Nadzwyczajna Komisja Przeciwepidemiczna postanowiła:

1. Zabronić wydawania i dalszego użytku danego ziarna z kołchozu Polit-Otdieł i 160 kg oddanego do państwowej rezerwy nasion.

2. Zobowiązać Państwowy Punkt Skupu do oddzielnego przechowywania ziarna z kołchozu Polit-Otdieł.

3. W celu ustalenia przyczyn zachorowań na toksyczne zapalenie wątroby z wodobrzuszem powołać komisję w składzie: Kierownika Rejonowego Wydziału Zdrowia, tow. Budinej; lekarzy Starostina i Cennera oraz specjalisty w zakresie rolnictwa tow. Panfiłowa [?] w celu kontroli wszystkich magazynów ziarna w kołchozie Polit-Otdieł, a także w składach na tzw. nienawadnianym terenie kołchozu Polit-Otdieł.

4. Zobowiązać Rejonowy Wydział Zdrowia do zbadaniaw ciągu 2 dni wszystkich mieszkańców kołchozu Polit-Otdieł i zorganizować ich systematyczną obserwację.

5. Wszystkich chorych na zapalenie wątroby hospitalizować w szpitalu rejonowym, zapewnić szpitalowi odpowiednie produkty żywieniowe (cukier), a także lekarstwa (glukoza, insulina, sól angielska [siarczan magnezu]).

6. W celu dokładnego ustalenia przyczyn zachorowań w szpitalu w Wozniesieńsku zorganizować doświadczenia na zwierzętach. Zobowiązać do dostarczenia: kołchoz im Karola Marksa 6 królików, kołchoz Polit-Otdieł dwóch prosiąt, szpital w Wozniesieńsku 2 koźląt, do żywienia zwierząt przydzielić z kołchozu Polit-Otdieł 60 kg pokruszonego ziarna i innych odpadów wszystkich 3 odmian i 30 kg upieczonego chleba.

7. O wystąpieniu zachorowań na toksyczne zapalenie wątroby z wodobrzuszem poinformować Obwodowy Wydział Zdrowia i Ministerstwo Zdrowia ZSRR.

Przewodniczący Rejonowej Nadzwyczajnej Komisji Przeciwepidemicznej
Członkowie: Kierownik Rejonowego Wydziału Zdrowia, Naczelnik NKWD, Zastępca Przewodniczącego Rady Rejonowej [podpisy nieczytelne]

[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]

AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.71.