wtorek, 21 października 2025

Pismo w sprawie otwarcia szpitala malarycznego w Sowchozie im. Timirjaziewa

Do Kierownika Południowo-Kazachstańskiego Obwodowego Wydziału Zdrowia

Biorąc pod uwagę, że wzrosła ilość zachorowań na malarię, a nasz personel jest absolutnie nieprzygotowany, a także pozbawiony wszelkich możliwości okazania pomocy chorym – z dwóch powodów: a) brak koniecznych lekarstw; całkowicie nieprzygotowany personel medyczny.
Chorzy, których skierowaliśmy do szpitala w Dżyzak [ob. Jizzak w Uzbekistanie], w większości przypadków spotkali się ze strony szpitala z odmową okazania pomocy – z powodu braku wolnych miejsc w szpitalu. Prócz tego wysłanie chorych do szpitala w Dżyzak wiązało się z dużymi trudnościami związanymi z transportem.
U nas transport jest zajęty w związku z rozpoczynającymi się pracami polowymi. I w żadnym przypadku nie można go odrywać od jego głównych, planowych prac.
Liczba chorych rośnie prawie z każdym dniem, a realnej pomocy medycznej nie ma.
Biorąc powyższe pod uwagę, uznaliśmy za celowe aby zwrócić się do Was z prośbą o pilne otwarcie w naszym sowchozie szpitala, który z nieznanych przyczyn został zamknięty przez Obwodowy Wydział Zdrowia 26 IX 44 r.
Należy także dla naszego szpitala znaleźć wysoko kwalifikowanego pracownika medycznego, tym bardziej, że pełniąca funkcję kierownika ambulatorium Solczani[?] nie nadaje się to to stanowisko i nie może okazać podstawowej pomocy medycznej.
Z nadejściem wiosny malaria będzie się rozprzestrzeniać, ponieważ ognisko malaryczne znajduje się niemal w centrum sowchozu.
W tym czasie trzeba będzie dysponować nie tylko utworzonym szpitalem, ale i jego pełną załogą złożoną z pracowników medycznych.
Proszę rozpatrzeć tę pilną sprawę i podjąć niezbędne działania.
Prosimy o poinformowanie nas o Waszej decyzji.

Dyrektor sowchozu im. Timirjaziewa - Jesienow

[Maszynopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.63.

poniedziałek, 20 października 2025

Pismo z 13 II 1945 r. w sprawie zagłodzonych koni Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej

Do Kierownika Miejskiego Wydziału Zdrowia, tow. Błocha;
kopia dla Kierownika Obwodowego Wydziału Zdrowia, Przewodniczącego Miejskiego Komitetu Wykonawczego.

13 II 1945 r.

Mimo mojego wielokrotnego sygnalizowania złego finansowania potrzeb gospodarczych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, Stacja w dalszym ciągu nie otrzymała 29 tys. rubli za rok 1944.
Finansowanie potrzeb gospodarczych w roku 1945 odbywa się w sposób skrajnie niezadowalający. Wszytko to bardzo źle wpływa na transport Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej: konie doprowadzono do skrajnego wyniszczenia. Prowadzenie we właściwym czasie hospitalizacji chorych i zabiegi w ogniskach zachorowań jest niemożliwe.
Proszę podjąć pilne działania w celu dostarczenia furażu [paszy] dla koni. W przeciwnym wypadku są one skazane na śmierć.

Kierownik Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej - Słuckaja

[Maszynopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.62.

środa, 15 października 2025

Raport w sprawie wynagrodzeń dla lekarzy w rejonie szaulderskim z dnia 15 II 1945 r.

[Do:] Miasto Czimkient, Obwodowa Rada Delegatów Robotniczych, kopia dla Obwodowego Wydziału Zdrowia

Szaulderski Rejonowy Wydział Zdrowia, 15 II 1945 r.

Raport

Zgodnie z rozkazem Ludowego Komisariatu Zdrowia Związku SRR № 402 z dnia 8 lipca 1944 r. o przeprowadzeniu działań w celu wzmocnienia wiejskiej sieci lekarskiej, a także polepszenia warunków bytowych pracowników medycznych i odpowiadając na pytanie Rady Obwodowej № 7/43 oraz polecenie telegraficzne Rady Obwodowej z dn. 8 II 45 № 29, Rejonowy Wydział Zdrowia informuje: szpital i ambulatorium nie są lekarzami całkowicie obsadzone. Pracownicy medyczni, którzy są w siedzibie rejonu i w terenie nie mają zapewnionych warunków bytowych, to znaczy nie mają mieszkań, opału i produktów żywnościowych. Z tego powodu mamy dużą płynność zatrudnienia. W grudniu 1944 r. i styczniu 1945 r. część pracowników otrzymała wypłaty w ziarnie, licząc po 5 kg, nie mówiąc już o jakichkolwiek produktach. O wszystkim, co wyżej opisano, informowaliśmy Radę Rejonową, ale do tej pory nie ma rezultatów. W związku z tym prosimy o Waszą pomoc.

Kierownik Rejonowego Wydziału Zdrowia - Mielnikow

[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.60

wtorek, 14 października 2025

Zalecenia pokontrolne dla Szpitala Rejonowego w Leninskoje

Zalecenia

Sprzątanie pomieszczeń przeprowadzać trzeba koniecznie dwa razy dziennie.
Pielęgniarka pełniąca dyżur nocny powinna zdać dyżur zgodnie z przepisami. Pościel powinna być zaścielona, chorzy mają być umyci, podłogi w salach czyste.
W bufecie i dyżurce nie powinny znajdować się żadne przedmioty. Wszystkie rzeczy przyjmowanych chorych powinny być przekazane do komory dezynfekcyjnej, a następnie do magazynu. Zabiegi sanitarne na [przyjmowanych] chorych powinny być przeprowadzane starannie. Włosy powinny być wszędzie wystrzyżone. Jeśli chory przybył do szpitala z własną bielizną, to powinna ona przejść przez komorę dezynfekcyjną. Siostrze Muraczewej zabronić dyżurować z dzieckiem. Odzież pielęgniarek i młodszego personelu medycznego powinna znajdować się w wyznaczonym miejscu. Przygotować łazienkę dla chorych. Lekarz Łapuszkin powinien dokładniej wypełniać historie chorób. Wskazania powinny być zapisywane dokładnie - nazwy leków, dawkowanie. Karty chorych powinny być koniecznie codziennie wypełniane. Zaprowadzić księgę przyjęcia i zdania dyżurów pielęgniarek, ponieważ dyżurująca siostra w czasie swojego dyżuru, podczas nieobecności lekarza odpowiada za stan szpitala i chorych. Kucharce trzeba wydać fartuch i zaprowadzić porządek w kuchni. Naczynia powinny być myte w gorącej wodzie. Włosy i materiały opatrunkowe powinny być spalane.

Lek. Czernyszewa
Lekarz Szpitala - Łapuszkin


[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.58

Protokół kontroli Szpitala Rejonowego w Leninskoje z dnia 28 I 1945 r.

Protokół z dnia 28 stycznia, Leninskoje, rej. karataski

Pełnomocnik ds. walki z tyfusem plamistym, Czernyszewa Irina Siergiejewna, w obecności lekarza, Łapuszkina, i tow. Muroczewej przeprowadzono kontrolę Szpitala Rejonowego w Leninskoje, w trakcie kontroli ustalono, co następuje:
Szpital Rejonowy w Leninskoje obliczony jest na 20 łóżek, w dniu kontroli przebywało tam [nieczytelne] chorych, w tym 18 chorych na tyfus plamisty i 2 dystrofików.
Ściany i sufity w szpitalu są zakopcone. Ostatni raz w szpitalu bielono w 1943 roku. W szpitalu wszędzie jest brud, poranne sprzątanie szpitala wykonywane jest źle, pościel chorych nie jest zmieniana, chorzy leżą w swojej bieliźnie (brak bielizny szpitalnej), podczas oględzin chorych wykryto wszy. W salach jest zimno, nie wszystkie piece grzeją (niesprawne). Zabiegi sanitarne na przyjmowanych chorych prowadzi się w zimnym korytarzu, chociaż jest specjalna sala do zabiegów na chorych, ale używana jest do przechowywania brudnej bielizny chorych i innych rzeczy. Łaźnia do mycia chorych [nieczytelne] przeznaczeniem, znajduje się w pralni. Sanitariuszki pełnią dyżury bez fartuchów, a siostry chodzą w brudnych fartuchach.
W pomieszczeniu bufetu dyżuruje i śpi milicjant, pielęgniarka Muroczewa dyżuruje z [nieczytelne] z którą przebywa w pomieszczeniu bufetu. W bufecie, razem z czystą pościelą, znajduje się odzież dyżurujących pielęgniarek i niań. Historie chorób założone są dla wszystkich chorych, ale tylko formalnie. Dzienniki nie są codziennie wypełniane. Zalecenia nie są dokładnie zapisywane, na przykład: „środki nasercowe”. W trakcie obchodu lekarskiego siostry piszą na kawałkach papieru, z których trudno coś odczytać.
Pomieszczenia pomocnicze: kuchnia brudna, wszędzie kurz, podłoga brudna niemyta, naczynia myte są źle. Kucharka pracuje bez fartucha, w kuchni znajdują się rzeczy stróża. Magazyn żywności brudny, prócz żywności znajdują się tu także inne rzeczy. Teren szpitala zanieczyszczony odpadami. Zużyta wata wyrzucana jest na dwór.
Na tym protokół niniejszy zakończono.

Pełnomocnik - Czernyszewa
Lekarz Szpitala Rejonowego - Łapuszkin
Pielęgniarka - Muroczewa


[Brak podpisów lekarza i pielęgniarki. Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]

AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.57

niedziela, 12 października 2025

Pismo z dnia 9 II 1945 r. w sprawie zaopatrzenia szpitala w rej. pachta-aralskim

Szpital Wozniesieński w rej. pachta-aralskim, 9 lutego 1945 r.

Do Kierownika Obwodowego Wydziału Zdrowia, tow. Kirbickiego

9 lutego br. kierownictwo szpitala wysłało do Was telegram z prośbą o podjęcie działań w zakresie zaopatrzenia dla chorych i pracowników
1. Od miesiąca listopada 1944 r. Rejonowa Spółdzielnia Spożywców nie dostarcza tłuszczów na potrzeby żywienia chorych. Wszystkie zwierzęta przeznaczone na ubój są już rozdysponowane. Niejednokrotnie zwracaliśmy się do Rejonowej Spółdzielni Spożywców, Rejonowego Wydziału Handlu, Rady Rejonowej – odpowiedź jest ta sama: „Nie ma przydziału”.
2. Szpital w Wozniesieńsku to szpital rejonowy, zakaźny. Większość pracowników ma stały, bezpośredni kontakt z różnego typu infekcjami: tyfus plamisty, tyfus brzuszny, dezynteria itp.
Zgodnie ze znanym Wam rozkazem Ludowego Komitetu Zdrowia ZSRR personelowi medycznemu przysługują zwiększone racje żywnościowe. Fakty świadczą o czymś innym. Prócz tego personel medyczny nie otrzymuje ustanowionej [dziennej] normy chleba – 650 g, a tylko 400 gramów. Ponadto pracownicy otrzymują chleb z trudnościami – co 2-4-5 dni, przy czym nie wydaje się zaległych porcji chleba.
Z 52 osób pracujących w szpitalu, 22 to rodziny wojskowych. Nie mają swoich gospodarstw. Sytuacja jest bardzo ciężka. Jednocześnie pracownicy wydziału łączności i nauczyciele chleb otrzymują regularnie.

Stanowczo prosimy podjąć odpowiednie działania aby:
1. Przydziały tłuszczów na potrzeby żywienia chorych były wydawane na czas i zgodnie z planem;
2. Personel medyczny i obsługa szpitala – będącego szpitalem zakaźnym, był zaopatrywany w chleb centralnie - według specjalnych norm.

9 II 1945 r.

Kierownik Szpitala Starostina
Przewodniczący [Komisji Zdrowia?] Braude

[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]

AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.56


czwartek, 9 października 2025

Raport w sprawie dystrofików w obwodzie turkiestańskim

Do Zastępcy Przewodniczącego Komitetu Wykonawczego Obwodowej Rady Delegatów Robotniczych tow. Toporowa.

Raport

Według informacji otrzymanej od Zast. Kier. Turkiestańskiego Rejonowego Wydziału Zdrowia, tow. Sorołyk [?], wśród kontyngentu specjalnego znajdującego się w kołchozach wykryto dużą ilość dystrofików, zarówno wśród ludności dorosłej, jak i dzieci. Wszystkie szpitale są przepełnione, a w dziecięcych trzeba kłaść po dwoje-troje dzieci do jednego łóżka. Doprowadziło to do takiej sytuacji, że chorych nie ma już gdzie kłaść.
Obwodowy Wydział Zdrowia przysłał do Turkiestanu lekarza z Czimkientu, ale instytucje rejonowe nie podejmują żadnych działań.
Proszę Was o wydanie polecenia aby dla dystrofików zorganizowano specjalne internaty. Dzieci z domów dziecka nie kierować do szpitali, a zorganizować żywienie zwiększonymi racjami na miejscu.
Obsługę medyczną na miejscu zapewnimy.

Zastępca Kierownika Obwodowego Wydziału Zdrowia - Brodskaja

[Niedatowany rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.55

środa, 1 października 2025

Protokół przyjęcia zespołu placówek medycznych Kopalni Aczy-Saj z dnia 16 listopada 1944 r.

Protokół przyjęcia zespołu placówek medycznych Kopalni Aczy-Saj z dnia 16 listopada 1944 r.

Niniejszy protokół sporządziła komisja: księgowy zespołu placówek medycznych Chaszes G.M., Kierownik Wydz. Komunalnego […] M.D., Nazarowa M.N., Przewodniczący Rejonowego Wydziału Zdrowia, lek. Traude Ju.M., Ordynator szpitala lek. Kogan, przedstawiciel rady osiedlowej tow. Kintalijewa.

Na podstawie rozkazu Obwodowego Wydziału Zdrowia № 147 z dn. 19 X 44 r. i rozkazu Rejonowego Wydziału Zdrowia № 97 z dn. 3 XI 44 br. ja , lekarz Wołodin Je.Je. przyjąłem zespół placówek medycznych Kopalni Aczy-Saj pod nieobecność byłego lekarza naczelnego Gierzkis G.M. (z powodu jego choroby).

W czasie przyjmowania ustalono, że:

1.Stan epidemiologiczny kopalni znajdującej się w rejonie działania zespołu jest niezadowalający, tzn. zdarzają się przypadki zachorowań (Fł2), te ogniska zachorowań nie były we właściwym czasie poddane zabiegom [sanitarnym], a także zachorowania na tyfus brzuszny i masowe zachorowania na koklusz wśród miejscowych dzieci.
Działania przeciwepidemiczne wśród ludności zorganizowane są bardzo źle, obchody domostw w celu wykrycia gorączkujących chorych i wszawicy nie są prowadzone lub też prowadzone bardzo nieregularnie, raporty nie są sporządzane. Wszawica jest bardzo rozpowszechniona wśród ludności i biorąc pod uwagę zachorowania Fł2 na kopalni Aczy-Saj, niewykluczone jest pojawienie się masowych zachorowań na tę chorobę.
Organizacja pomocy medycznej w nagłych przypadkach jest całkowicie źle zorganizowana (pogotowie ratunkowe, wizyty domowe, pomoc doraźna dzieciom).

2. W dniu przyjęcia zespołu placówek stan finansowo-gospodarczy jest następujący: przydzielony budżet wynosi 6391,4 przy czym na wszystkie pozycje budżetowe rozchodowano 252,0 a na dzień przyjęcia pozostaje suma 139,4. Stan środków na rachunku bieżącym wynosi 5,6, rachunek bieżący 11003, książeczka czekowa od № 998865 do 998875.
Przyjęto dwie pieczęcie okrągłe i dwa stemple- - szpitalny i ambulatorium. Odpowiedzialny: księgowy Chaszes.

3. Przyjęto budynek szpitala o wartości… u budynek ambulatorium na sumę… [niewypełnione], starego szpitala i zabudowania gospodarcze.

4. Pomieszczenia szpitala w 50% nie nadają się do użytkowania z powodu braku systemu grzewczego, istniejąca instalacja centralnego ogrzewania nie działa i wymaga kapitalnego remontu, głównie kotłowni i rur w układzie rozprowadzenia. Nie działa także istniejący system kanalizacji. Z powodu braku centralnego ogrzewania i, co za tym idzie braku gorącej wody, istniejące łaźnia i prysznice także nie działają.

5. W pomieszczeniach ambulatorium, z powodu braku opału, także jest zimno. Z tego powodu ambulatorium na dzień przyjęcia także nie nadaje się do użytku. Oba budynki – szpitala i ambulatorium wymagają remontów bieżących.

6. Własność szpitala została przyjęta według księgi inwentarza i jest na stanie… Budynki i inwentarz trwały ujęte są w wykazie u Kierownika Wydz. Komunalnego, tow. Siłajewa. Wykaz inwentarza nietrwałego znajduje się u tow. Nazarowej M.N.. przy czym koniecznie trzeba pokreślić, że wykaz przechowywanego inwentarza nietrwałego, a zwłaszcza bielizny i pościeli jest w chwili obecnej źle prowadzony. Na dzień dzisiejszy widnieją tam duże braki bielizny i pościeli: na przykład – prześcieradeł 90 szt., poszewek 100 szt., koszul męskich 90 szt., kalesonów 70 par itp.

7. Stan sanitarny szpitala z powodu braku systemu centralnego ogrzewania, niedziałającej kanalizacji, a okresowo także braku wody, złej dyscypliny wśród młodszego personelu medycznego - jest całkowicie niezadawalający. Chorzy przyjmowani są do szpitala bez zabiegów sanitarnych (mycie, strzyżenie włosów) na skutek czego w szpitalu ,wśród chorych, stwierdza się powszechną wszawicę. Istniejące w szpitalu zachorowania na F-2 i obecność wszy u chorych – wszystko to grozi pojawieniem się wewnątrzszpitalnych zakażeń. Według informacji zarządu, w kopalni Tas-Kumyrsaj wśród kontyngentu specjalnego pojawiły się zachorowania o niewyjaśnionym charakterze.

8. Utworzony osobny oddział szpitalny dla kontyngentu specjalnego utrzymywany jest w złym stanie. Chorzy przebywają w nieogrzewanych pomieszczeniach, wydawane im normalne szpitalne posiłki nie są wystarczające dla dystrofików, żywienia uzupełniającego brak, wskutek czego wśród kontyngentu specjalnego panuje wysoka śmiertelność. Tak samo źle zorganizowany jest oddział dla dzieci z dystrofią. Panują tam antysanitarne warunki, żywienie jest całkowicie niewystarczające.

Członkowie Komisji:

Księgowy: Chaszes

Kier. Wydz. Kom.: Siłajew

Kier. Gosp.[?] Szpitala: Nazarowa

Przew. Rej. Wydz. Zdr.: Traude

Ordynator: Kogan

[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]

AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.54.

Pismo z dn. 12 XII 1944 r. w sprawie szpitala Kopalni w Aczysaju

Do Kierownika Południowo-Kazachstańskiego Obwodowego Wydziału Zdrowia, tow. Kriwickiego, kopia do Kierownika Rejonowego Wydziału Zdrowia, tow. Sokolec.

Raport

W załączeniu przesyłam kopię protokołu zdawczo-odbiorczego Szpitala Kopalni w Aczy-Saju i informuję Was, że warunki w szpitalu i w całym zespole placówek medycznych są całkowicie niedopuszczalne – niemożliwe jest prowadzenie leczenia nawet w minimalnym zakresie. Przede wszystkim wszystkie pomieszczenia, zarówno części szpitalnej, jak i ambulatorium, zupełnie nie są przystosowane do użytkowania w okresie zimowym, to znaczy - brak podstawowego remontu wszystkich budynków i brak jakiegokolwiek ogrzewania. Brak minimum pościeli i innych potrzebnych przedmiotów. W rejonie lekarskim jest kontyngent chorych – skrajnie wyniszczonych i nie posiadających podstawowej odzieży i obuwia. Biorąc pod uwagę specyfikę tutejszego klimatu i zbliżający się okres zimowy – wszystko to grozi wysoką śmiertelnością danego kontyngentu. Trzy miesiące temu Komisja Obwodowa ds. Warunków Kontyngentu Specjalnego zorganizowała stałe przedszkole w starym budynku szpitala. Na dzień przejęcia zespołu placówek pomieszczenia [przedszkola] są w całkowicie nieodpowiednim stanie. W pomieszczeniach jest zimno, brak warunków do przeprowadzenia mycia i zabiegów sanitarnych. Brak bielizny, obuwia i innych niezbędnych przedmiotów nie pozwala na prowadzenie jakichkolwiek działań zdrowotnych, zwłaszcza zimą. Dzieci przebywają w zimnym pomieszczeniu (brak ciepła), są brudne, zawszone i wyniszczone – wszystko to może się źle skończyć. Proszę o Waszą interwencję.

12 XII 44 r.

Lekarz naczelny [podpis nieczytelny]

[Rękopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]

AOSz. F. 134, op. 1, sw. 13, d. 101, s.53.

Spis placówek leczniczych i szpitali w obwodzie południowo-kazachstańskim według stanu na 15 grudnia 1936 r.

Spis placówek leczniczych i szpitali w obwodzie południowo-kazachstańskim według stanu na 15 grudnia 1936 r. [Porządek danych: nazwa placów...