Budynek, w którym mieściła się szkoła FZO w latach 40. XX wieku nie zachował się do dnia dzisiejszego. Latem 2017 roku, wspólnie z Rasyłbiekiem Utkielbajewem i Sałtanat Dujsienową, próbowaliśmy odszukać jego lokalizację. Opisy i odręczny szkic wykonany przez Stanisława Stykowskiego kazał szukać nam dość okazałego piętrowego budynku, z balkonem okalającym piętro i z dużym oknem stołówki na parterze. To na tle tego okna wykonano zdjęcia uczniów pokazane w poprzednich postach. Na miejscu sprawa okazała się zupełnie zagmatwana: według opisu w latach 40 budynek stał w bezpośrednim sąsiedztwie stoku, przy drodze w górnej części miejscowości, jednak współcześnie droga ma inny przebieg. Co gorsze – w okresie powojennym FZO przeniesiono w inne miejsce w dolnej części Aczysaju (najprawdopodobniej do budynków związanych z obozem jenieckim) i to właśnie tę lokalizację szkoły wskazują mieszkańcy. W roku 2017 z budynków tych pozostały tylko fundamenty. W miejscu wskazanym na planie miejscowości znajdują się pozostałości zabudowy, być może budynku szkoły FZO (na zdjęciu poniżej).
O skali „mobilizacji siły roboczej” i liczbie osób, które tu przygotowywano do pracy w kombinacie, może świadczyć niniejsza statystyka: VII nabór (jesienią 1943 roku) obejmuje 519 nazwisk. Uciekło 17 uczniów (3,28%), „samowolnie odeszło” 193 (37,19%), wykreślono z listy z powodu choroby 8 (1,54%), usunięto ze szkoły 5 (0,96%), powołano do wojska 2 (0,39%). Przy wielu nazwiskach rubryki dotyczące daty ukończenia/wykreślenia z listy uczniów i wyniku egzaminu są niewypełnione, co nie pozwala na określenie losu uczniów.
Fragment przygotowywanej publikacji „Śladami zesłańców w południowym Kazachstanie”.
 |
| Prawdopodobnie pozostałości po budynku szkoły FZO. |
 |
| Ruiny zabudowań obozu jenieckiego. |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz