Pismo w sprawie działań p.epidemicznych w obwodzie południowo-kazachstańskim z 4 grudnia 1941 r.

 Do Rady Komisarzy Ludowych, Rady Najwyższej KazSRR, Komitetu Obwodowego KP(b)K, Prokuratora Obwodowego, Obwodowego Wydziału Zdrowia, Obwodowego Wydziału Oświaty, wszystkich komitetów wykonawczych rejonowych rad delegatów robotniczych, Naczelnika Obwodowego Zarządu Milicji tow. Liebiediewa, referenta Komitetu Wykonawczego Obw. Rady tow. Fomina

Czymkient, 5 grudnia 1941 roku

Decyzja Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych Obwodu Południowo-Kazachstańskiego №1555-G, w sprawie działań podnoszących stan sanitarny i zapobieganiu epidemii podjętych w obwodzie.

Komitet Wykonawczy Rad Delegatów Robotniczych stwierdza, że stan sanitarny i prace mające na celu zapobieganie epidemii pozostają niezadowalające. Zachorowalność epidemiczna w porównaniu do roku ubiegłego uległa zwiększeniu. Hospitalizacja zakaźnie chorych przebiega na poziomie całkowicie niedostatecznym: tyfus plamisty 81,2%; dezynteria 46%; odra 27,8%. W pojedynczych rejonach, np. turkiestańskim tyfus plamisty - tylko 24%, na tyfus brzuszny 48% hospitalizowanych.

Obw. Wydz. Zdrowia i organy ochrony zdrowia na miejscach, mimo uzupełnienia placówek leczniczych lekarzami i średnim personelem medycznym, nie przestawiły jeszcze swojej pracy na tryb wojenny. W zakresie działań sanitarnych i profilaktyki prace na miejscu prowadzone są niedostatecznie, nie podejmuje się nadzwyczajnych działań w celu likwidacji ognisk zachorowań. Komory dezynfekcyjne na niektórych odcinkach są niesprawne (rejony dżuwaliński, tiulkubaski). Dezynsekcja ewakuowanej ludności prowadzona jest w sposób niezadowalający (Czymkient), a w rejonach pachta-aralskim, dżuwalińskim, sajramskim i tiulkubaskim zupełni się jej nie prowadzi. Środki dezynfekcyjne w rejonach nie są przewidziane [do użycia] i nie są rozdzielane w sposób zgodny ze wskaźnikami epidemiologicznymi.

Ogólnodostępne łaźnie [banie] istniejące w MTS i innych przedsiębiorstwach i jednostkach, a także łaźnie prywatne w sektorze kołchozowym - nie są wykorzystywane do zabiegów sanitarnych na całej ludności. Nie prowadzi się ochrony zbiorników wodnych, studni – źródła wody ulegają zanieczyszczeniu, zwłaszcza w Czymkiencie i Turkiestanie. Stan sanitarny zakładów żywienia, szkół, internatów, a zwłaszcza dworców Aryś, Czymkient, Turkiestan - jest skrajnie zły.

Działania propagandowe nakierowane na wprowadzenie nawyków kultury sanitarnej i higieny do codziennego życia ludności są prowadzone słabo. Pracownicy są słabo zmotywowani i nie przejawiają inicjatywy w zakresie prowadzenia działań z zakresu profilaktyki, zwalczania antysanitarnych warunków, budowy i remontów łaźni w osiedlach przy kołchozach i sowchozach oraz miastach.

Przewodniczący komitetów wykonawczych rad rejonów kyzył-kumskiego, pachta-aralskiego, turkiestańskiego i innych nie zajmują się w sposób dostateczny problemami ochrony zdrowia, w wyniku czego placówki ochrony zdrowia zostały bez opału i odpowiedniego przygotowania do obsługi ludności, zarówno miejscowej jak i ewakuowanej. A kierownictwo nie wykazało żadnej inicjatywy i nie postawiło przed kierownictwem rejonów, przedsiębiorstw i kołchozów kwestii zaopatrzenia palcówek opieki zdrowotnej w opał na sezon jesienno-zimowy.

Obwodowy Wydział Zdrowia nie okazał wymaganej praktycznej pomocy wydziałom rejonowym w zakresie przygotowania rejonów do jesiennego sezonu zachorowań.

Kierownik Obwodowego Wydziału Zdrowia, tow. Katolikow, w czasie trwającej wojny okazał się kierownikiem zupełnie niezdolnym do działania, nie zapewnił przygotowania placówek leczniczych do przyjęcia ewakuowanej ludności, poddania jej zabiegom sanitarnym i zapewnienia pomocy medycznej.

Obwodowy Komitet Wykonawczy Rad Delegatów Robotniczych postanowił:

1. Zaakceptować inicjatywę podjętą na zebraniu kołchoźników w spółdzielni [artelu] rolniczej „Majak” w rejonie pachta-aralskim, dotyczącą przeprowadzenia we wsi działań z zakresu ochrony zdrowia.

2. W całym obwodzie zobowiązać przewodniczących komitetów wykonawczych miejskich, wiejskich i rejonowych rad delegatów robotniczych aby, opierając się na przykładzie kołchoźników spółdzielni rolniczej „Majak”, organizowali masowe inicjatywy ludu pracującego i przeprowadzili w kołchozach, sowchozach, Stacjach Maszynowo-Traktorowych [MTS], spółdzielniach przemysłowych i stacjach kolejowych następujących działań sanitarnych:

   1. obiekty wyremontować i przygotować do użytku publicznego, nie później niż do dnia 15 grudnia b.r., wszystkie łaźnie należące zarówno do instytucji jak i osób prywatnych, zapewniając ich funkcjonowanie codziennie, nie krócej niż 10 godzin. Łaźnie te należy zaopatrzyć w opał i zapewnić personel do ich obsługi. Wszystkie prywatne sprawne łaźnie powinny być używane dla potrzeb publicznych, w pierwszej kolejności do zabiegów sanitarnych dla ludności ewakuowanej. W tych kołchozach, gdzie nie ma łaźni, niezwłocznie należy zobowiązać przewodniczących kołchozów do wydzielenia odpowiednich pomieszczeń i do dnia 25 grudnia adaptować je na potrzeby łaźni ogólnodostępnych.

   2. Do 25 grudnia b.r. zbudować prymitywne ziemne komory dezynfekcyjne [ziemianki] w każdym kołchozie.

   3. Przeprowadzić zabiegi sanitarne wobec całej ludności w kołchozach, sowchozach, MTS i przybywających ewakuowanych, poprzez wykorzystanie wszystkich łaźni – publicznych i prywatnych i wykorzystując aparaturę dezynfekcyjną rejonowych wydziałów zdrowia, stacji epidemiologicznych i innych instytucji, a także prymitywne komory dezynfekcyjne – ziemianki, organizując powszechne pranie i gotowanie bielizny.

   4. Następnie prowadzić dalsze regularne zabiegi sanitarne dla całej ludności i osób nowo przybyłych w okresach nie dłuższych niż 10-15 dni.

   5. W większych miejscowościach zorganizować punkty fryzjerskie, angażując do tego celu specjalistów spośród przybywających osób.

   6. Doprowadzić do porządku pod względem sanitarnym tereny kołchozów, sowchozów i miast, zorganizować regularny wywóz śmieci i odpadków poza tereny zamieszkałe – do miejsc wyznaczonych przez rady wiejskie z udziałem personelu [medycznego?], a także kompostowanie śmieci.

   7. Przy kołchozowych klubach, izbach-czytelniach zorganizować kąciki z literaturą sanitarną, dopilnować, aby co najmniej dwa-trzy razy w miesiącu, odbywały tam się prelekcje i pogadanki prowadzone przez personel sanitarny.

3. Zobowiązać naczelników wydziałów ziemskich, przewodniczących kołchozów aby tam, gdzie brak kołchozowych bani, w trakcie zebrań niezwłocznie podnieść kwestię budowy łaźni ogólniedostępnych, a koszty ich budowy sfinansować z kosztów na łaźnie w roku 1942.

4. Zażądać od przewodniczących komitetów wykonawczych: miejskich, rejonowych, wiejskich Rad Delegatów Pracowniczych:

1. wyegzekwować uporządkowanie zaopatrzenia w wodę w rejonach i miastach – Czymkiencie i Turkiestanie oraz w miejscowości Aryś (przy st. kolejowej), doprowadzić do porządku studnie, ustanowić strefy ochrony sanitarnej dla otwartych zbiorników wodnych;

2. od kierownictwa zakładów pracy i innych instytucji żądać bezwarunkowego wykonania wszystkich zaleceń sanitarnych, uprzątnięcia podlegających im terenów z nieczystości, śmieci, okazując pomoc służbom komunalnym;

3. opracować plan wykonania wszystkich działań sanitarnych i przeciwepidemicznych kierując do ich wykonania cały personel medyczny, angażując delegatów rad, kołchozowy aktyw, składając na kierownictwo tych działań całą odpowiedzialność za: uporządkowanie pod względem sanitarnych zamieszkałych miejscowości, likwidację ognisk infekcji, poprzez organizację społecznej kontroli stanu sanitarnego terenu, podwórzy, budynków szkolnych, biur, instytucji, substancji mieszkaniowej, masowych niedzielnych akcji sprzątania (prowadzić je należy w pierwszej połowie grudnia, w pierwszej kolejności centrów rejonowych).

4. wyegzekwować, aby pomieszczenia mieszkalne, podwórza pracowników administracji rejonowej, wiejskiej inteligencji były pod względem czystości i stanu sanitarnego wzorem dla mas pracujacych.

5. Ekonomicznie najsilniejszym kołchozom zalecać zaproszenie lekarzy i średni personel medyczny do pracy przy usługach medycznych w kołchozach.

6. Kierownika Obwodowego Wydziału Zdrowia i wszystkich kierowników wydziałów rejonowych zobowiązać do:

a) zreorganizowania pracy wiejskich punktów lekarskich, przychodni miejskich, ambulatoriów, stacji sanitarno-epidemiologicznych przekształcając je w centra działań sanitarno-przeciwepidemicznych w miastach i wsiach;

b) od lekarzy i średniego personelu medycznego żądać przeprowadzania szczepień profilaktycznych najwyższej jakości i we właściwym czasie, a także przeprowadzania seroprofilaktyki przeciwko odrze;

c) zakończenia wszystkich szczepień profilaktycznych przeciwko: dyfterytowi, ospie, dezynterii, szkarlatynie, odrze, tyfusowi brzusznemu nie później niż do 15 grudnia;

d) zapewnić stuprocentową i przeprowadzoną na czas hospitalizację chorych zakaźnie na: tyfus brzuszny i dezynterię, wszystkich powikłań odry, szkarlatyny, dyfterytu i toksycznej biegunki wykorzystując do tego szpitale chorób wewnętrznych.

7. - 9 [brak strony w dokumencie]

10. Od kierownictwa kombinatów mięsnego i piekarniczego w Czymkiencie, a także od wszystkich przedsiębiorstw handlowych i zakładów żywienia w rejonach żądać doprowadzenia do należytego stanu sanitarnego zakładów i sieci handlowej. Organy inspekcji sanitarnej powinny karać osoby odpowiedzialne za naruszenie norm sanitarnych mandatami, a w przypadkach działań umyślnych – przekazywać materiały w celu pociągnięcia ich do odpowiedzialności sądowej.

11. Przewodniczącym Komitetów Wykonawczych Rejonowych Rad Delegatów Robotniczych: rejonu pachta-aralskiego – tow. Dżanwakowowi, rejonu aryskiego – tow.Dżuruntajewowi zwrócić uwagę na niedostateczne z ich strony zarządzania organami ochrony zdrowia.

12.  Przewodniczących Komitetów Wykonawczych Rejonowych Rad Delegatów Robotniczych rejonów: turkiestańskiego, szaulderskiego, aryskiego, sary-agaczewskiego, kirowskiego, sajramskiego i innych, zobowiązać do wydzielenia rezerwowych pomieszczeń na 20-60 łóżek na czas epidemii.

13. Naczelnika Obwodowego Zarządu Milicji, tow. Liebiediewa, zobowiązać do zmobilizowania aparatu milicji w celu okazania pomocy miejscowym radom przy organizacji działań zmierzających do poprawy stanu sanitarnego w obwodzie. W celu organizacji tych działań użyć należy najbardziej aktywnych metod, zwłaszcza w Czymkiencie, Turkiestanie, Arysie, Lengierugolu.

14. Prokuratorowi Obwodowemu, tow. Kuszniarewowi sprawy zanieczyszczania terenu miejscowości i mieszkań, a także zakłócania wyżej wymienionych działań rozpatrywać i winnych pociągać do odpowiedzialności sądowej – zarówno osoby fizyczne, jak i kierownictwo zakładów i instytucji.

Przewodniczący Komitetu Wykonawczego Obwodowej Rady Delegatów Robotniczych /Sagintajew/

Sekretarz Komitetu Wykonawczego Obwodowej Rady Delegatów Robotniczych /Tadżibajew/

Za zgodność z protokołem /Bieliukowa/

Maszynopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń