Karabułak, rejon suzacki, obwód turkiestański

Karabułak to wieś w rejonie suzackim u podnóża gór Karatau, w obwodzie południowo-kazachstańskim (od czerwca 2018 roku obwód turkiestański). W latach 40 XX wieku przebywała tu grupa obywateli polskich deportowanych w latach 1940-41 wgłąb ZSRR.

W lipcu 2017 roku, wraz z naszymi przyjaciółmi Kazachami, przeprowadziliśmy poszukiwania miejsc pochówku obywateli polskich. Azimchan Żuzipbajew, mieskaniec Karabułaku, wskazał miejsce na wzgórzu nieopodal wsi, w którym chowano Polaków. Znajduje się tam 12 mogił, są one dobrze widoczne, dzięki temu ,że obłożono je  kamieniami. Na podstawie zebranych relacji wiadomo, że pochowano tu Stanisława Frydryka (1943-1943); Śliwińskiego (?), Bień Paulinę, Knieziewską Stanisławę, Rospond (?).

Karabułak, widok od strony Bałdsu

Cmentarz wiejski, widoczne kamienie, którymi obłożone są groby

Mogiły na wzgórzu, w lewym górnym rogu widoczne zabudowania Szołakkorganu

We wspomnieniach zesłańców można spotkać opisy produkcji cegły z niepalonej gliny wymieszanej z sieczką. Na zdjęciu współczesny dom z takiej cegły. Zdaniem mieszkańców dobrze chroni zarówno przed zimnem, jak i upałem 

Widok z ze wzgórza na wyschnięty step

Jeden z licznych koni, w tle zabudowania gospodarcze z samanu.

Bałdsu, rejon suzacki, obwód turkiestański

Bałdsu (we wspomnieniach spotyka się też pisownię Bałd-Osu-Zu) to wieś w rejonie suzackim u podnóża gór Karatau, w obwodzie południowo-kazachstańskim (od czerwca 2018 roku obwód turkiestański). W latach 40 XX wieku przebywała tu grupa obywateli polskich deportowanych w latach 1940-41 wgłąb ZSRR.  Było to 9 rodzin polskich, spośród których znane są nazwiska Lasek, Krawczyk, Buczek, rodzina leśniczego z Białegostoku, pozostałe nieznane  i 5 rodzin żydowskich nieznanych z nazwiska. Według relacji Stanisława Laska spośród rodzin żydowskich zmarli wszyscy.

Droga do Bałdsu od strony Szołakkorganu. Na horyzoncie góry Karatau.

Bałdsu

Bałdsu, Rasyłbiek Utkielbajew wypytuje o drogę. Budynek widoczny na zdjęciu stoi prawdopodobnie  na miejscu lepianki, w której mieszkał Wojciech Lasek z rodziną.

Bałdsu - kanał nawadniający, aryk, pojawiający się w zesłańczych relacjach.

Bałdsu, imam Tochtarbaj Imanbiekuły rozpoznał ze zdjęcia rodzinę Lasków.

Według relacji zmarłych chowano na miejscowym cmentarzu, który zachował się do dziś. Zamocowaliśmy tam tabliczki - znaki pamięci Rozalii Lasek i tablicę w językach kazachskim i polskim z napisem o treści „Pamięci obywateli polskich deportowanych w latach 1940-1941 do ZSRR spoczywających na tym cmentarzu”

Pomnik mieszkańców Bałdsu poległych w czasie II wojny światowej.

Janusz Kobryń

Балдсу

Балдсу - село в Сузакском районе Туркестанской области у подножья гор Каратау. В 40--е гг. XX ст. здесь проживало несколько семей - граждан Польши, депортированных в СССР.  Известнты фамилии некоторых из них: Лясек, Кравчык, Бучек; семья лесника из Белогостока и ещё 5, о кторорых пока не имею информации. Кроме них в Балдсу проживало 5 еврейских семьей, из которых от голода умерли все (воспоминания Станислава Лясека). 

По дороге в Балдсу (со стороны Шолаккоргана), на горизонте горы Каратау.

Балдсу

Балдсу, Расылбек Уткельбаев спрашивает про дорогу. Здание, которое видно на фотографии по всей вероятности построено на месте, где в 40-е гг., в мазанке, жила семья Лясек.

Арык

Имам Тохтарбай Иманбекулы помнит семью Лясек, узнал главу семьи на фотографии.

Согласно воспоминаниям в 40-е гг умерших поляков хоронили на местном кладбище, которые существует до сих пор. Установка памятных знаков: Розалии Лясек и таблички с надписью на казахском и польском языках: «Памяти граждан Польши депортированных в 1940-1941 в СССР, которые покоятся на этом кладбище».

Балдсу, памятник пошибшим во время Второй мировой войны,

Януш Кобрынь