- Kyzyłtu, im. Lenina, im. Krupskiej, im. Kalinina, Kyzył-Kul?, [nieczytelne], Intały, im. Komsomołu, im. Karla Liebknechta, im. Woroszyłowa, im. Kirowa;
- im. Kujbyszewa, im. Kirowa, Intymak;
- [nieczytelne], Żana Tirlik, Kyzył-Askier, Ondiristik?, Kuktiube/Koktebe, Intały, [nieczytelne], Kyzył Oktiabr, Akkum?, im. 1-Maja, im. 9-Janwarja, Karkan/Karasuan?, Ałgabas, Ałtyn Tiube, Sapar, Karajekiemier, Kyzył-Auł, im. Kirowa, Stalin Karawaj, Ass Karabau, Lenin Żoły, Birlik, Tałdy-Bułak, im. Stalina, im. Karla Marksa;
- Żymus, Żana-Turmys;
- Ysz-Bułak, Iglik;
- Biejniektesz, im. Kaganowicza;
- Syt-Bułak, Kyzył-Tu, Krasnyj Partizan, Tjliekties, Żana Tałap, Socjalizm, Żanakurgan?
Janusz Kobryń, Bystrzyckie Stowarzyszenie Pamięci Zesłańców Sybiru i Ofiar Represji
czwartek, 3 lipca 2025
Wykaz kołchozów rej. tiulkubaskiego, przed rokiem 1941.
piątek, 20 czerwca 2025
Postanowienie Sary-Agaczewskiego Komitetu Wykonawczego z dn. 15-03-1942 r
Do: kierowników obwodowego i rejonowego wydziałów zdrowia, prokuratora rejonowego, rejonowego wydziału milicji, wszystkich rad wiejskich delegatów robotniczych, akt rady rejonowej.
Postanowienie Komitetu Wykonawczego Rejonowej Rady Delegatów Robotniczych №90
Sary-Agacz, 15 marca 1942 r.
„O stanie działań przeciwepidemicznych w rejonie”.
Wysłuchawszy raportu Kierownika Rejonowego Wydziału Zdrowia, tow. Danilienki, o stanie działań przeciwepidemicznych w rejonie Komitet Wykonawczy Rejonowej Rady Delegatów Robotniczych stwierdza, że mimo szeregu decyzji dotyczących budowy łaźni i komór dezynsekcyjnych [woszebojek] i wielokrotnego zwracania uwagi kierownictwu kołchozów i sowchozów na ten problem, w szeregu kołchozów budowa łaźni i komór nie została zakończona, a niektóre kołchozy do chwili obecnej do budowy nie przystąpiły („[im.] Woroszyłowa”, „Kyzył-Kazachstan”, „Socjalizm”), a istniejące łaźnie nie są zaopatrzone w opał. W kołchozach wydzielono pomieszczenia pod izolatki, ale pościel jest tylko w [kołchozach] „Krasnyj Bojewik” i „1-Maja”.
Kołchozy nie przydzielają pracownikom medycznym środków transportu do systematycznych wyjazdów w teren.
W centrum rejonu pralnia nie powstała, mimo że 7 III 42 r. przydzielono środki na jej wyposażenie.
Wszystko to doprowadziło do tego, że powszechne zabiegi sanitarne na mieszkańcach kołchozów i centrum rejonu nie mogą być prowadzone i jest niebezpieczeństwo wzrostu zachorowań na tyfus plamisty wśród ludności.
W celu likwidacji zachorowalności na tyfus plamisty Komitet Wykonawczy Rady Rejonowej postanowił:
- Ukarać przewodniczących kołchozów „[im.] Woroszyłowa”, „Kyzył-Kazachstan”, „Socjalizm” za niewykonanie działań przecwepidemicznych mandatami po 200 rubli każdy; przewodniczących kołchozów „Udarnik”, „im. K. Marksa”, „im. Krasina” mandatami po 100 rubli każdy i przewodniczącego rady wiejskiej Kyzył-Kum, tow. Saparowa, mandatem 200 rubli.
- Wszystkich przewodniczących kołchozów, dyrektorów MTS i sowchozów uprzedzić, że jeśli budowy łaźni i komór dezynsekcyjnych nie zostaną ukończone do 19 III b.r., to zostaną oni pociągnięci do surowej odpowiedzialności.
- Zobowiązać przewodniczących kołchozów i dyrektorów sowchozów do wydzielenia w pełni wyposażonych pomieszczeń-izolatek na 3-5 łóżek w terminie do 19 III b.r.
- Zobowiązać przewodniczących kołchozów i dyrektorów sowchozów do zapewnienia na czas epidemii transportu dla pracowników medycznych w celu systematycznych wyjazdów w teren.
- Zobowiązać Kierownika Rejonowego Wydziału Zdrowia, tow. Danilienkę, do rozpoczęcia zabiegów sanitarnych na mieszkańcach kołchozów i prowadzić je nie rzadziej niż raz na dekadę.
- Zobowiązać przewodniczących kołchozów i dyrektorów sowchozów do zopatrzenia łaźni i komór dezynsekcyjnych w opał, w ilościach wystarczających do ich ciągłej pracy.
- Zobowiązać Inspektora Wydziału Gospodarki Komunalnej, ob. Szechtmana, do wyposażenia pralni i wyposażenia łaźni tak, aby mogła pełnić funkcję punktu sanitarnego do 20 III 42 r.
- Polecić Sary-Agaczewskiej Radzie Wiejskiej i milicji poddać obowiązkowym zabiegom sanitarnym przyjeżdżających, a także osoby znajdujące się na terenie rejonu bez określonego zajęcia, nie dopuszczając tych osób do miejsc użyteczności publicznej bez okazania odpowiedniego dokumentu.
- Zobowiązać przewodniczących rad wiejskich do zabezpieczenia, na czas epidemii, jednej konnej bryczki - do dyspozycji na potrzeby przewozu chorych. Taszkułaska Rada Wiejska powinna mieć dwie dyżurne bryczki (jedna przy radzie wiejskiej, druga przy punkcie medycznym).
- Kontrolę wykonania niniejszego postanowienia polecić prokuraturze, do 23 III 1942 r.
- Naczelnikowi Milicji, tow. Ignatiewowi, oraz Sekretarzowi Komitetu Wykonawczego Rady Delegatów Robotniczych, tow. Charitonowowi, polecić wyegzekwowanie kar do 29 III 42 r.
Sekretarz Komitetu Wykonawczego Rady Delegatów Robotniczych, Charitonowow
[Maszynopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOsz. F. 134, op.1, sw. 12, d. 79, s. 57
poniedziałek, 16 czerwca 2025
Pismo z 2 IX 1942 w sprawie organizacji wyjazdów na budowę kanałów
Zarząd Wydział Profilaktyki i Lecznictwa Ludowego Komisariatu Zdrowia Kazachskiej SRR, Ałma-Ata, Prospekt Stalina
2 IX 1942
Do Kierownika Obwodowego Wydziału Zdrowia, tow. Makarowej
W Waszym obwodzie, w rejonach kirowskim, czymkienckim i dżuwalińskim odbędzie się wyjazd znacznej liczby kołchoźników na budowy kanałów nawadniających. W celu zapobieżenia zachorowaniom epidemicznym w miejscach prowadzenia budów polecamy Wam sporządzenie konkretnego planu zapewnienia ich obsługi pod względem sanitarno-leczniczym i przeprowadzenia następujących działań:
- Zorganizowanie punktów medycznych (lekarskich, felczerskich, pielęgniarskich) na miejscach budów i w osiedlach tymczasowych poprzez przesunięcie punktów medycznych w granicach obwodu
- W miejscach, gdzie ze względu na położenie obsługa sanitarno-lecznicza może być zapewniona poprzez istniejącą sieć placówek medycznych, zobowiązać wiejskie punkty lekarskie, punkty felczerskie i felczersko-położnicze do całkowitego zapewnienia takiej obsługi.
- Czas pracy tych placówek zorganizować w taki sposób, aby umożliwić robotnikom wizyty poza godzinami pracy.
- Przygotowanie do pracy w miejscach budowy: pełnomocników sanitarnych, przygotowanych [z odznaką „Gotów do obrony sanitarnej ZSRR”], sanitariuszy i innych.
- Zaopatrzenie pracujących na budowach w apteczki, opatrunki jałowe i bandaże.
- Powszechne prowadzenie pracy sanitarno-oświatowej wśród pracowników budów.
- Zapewnienie w miejscach budów hospitalizacji chorych i ich transportu do stacjonarnych placówek leczniczych.
- Wszyscy kołchoźnicy skierowani na budowy przed wyjazdem powinni przejść ogląd medyczny i zabiegi sanitarne.
- Skierowani do pracy powinni być zaszczepieni przeciwko tyfusowi brzusznemu i dezynterii, chorzy na malarię przejść cykl leczenia chininą.
- Zabrania się kategorycznie kierowania do pracy osób z rodzin, w których w ciągu ostatnich 26 dni były przypadki tyfusu plamistego lub brzusznego.
- Miejsce planowanej lokalizacji osiedla czasowego, w którym będą umieszczeni pracujący przy budowie kanału, powinno odpowiadać wymaganiom sanitarnym i przeciwepidemicznym. W tym celu należy przeprowadzić oględziny, w razie konieczności należy wykonać tam niezbędne działania.
- Osiedle czasowe powinno mieć zapewnioną dobrej jakości wodę pitną.
- W osiedlu należy utworzyć kuchnię i stołówkę, łaźnię (banię) i prymitywną komorę dezynsekcyjną, wychodki (lub rowy - obowiązkowo zasypywane), nieczystości powinny być codziennie zakopywane.
- Należy utworzyć izolator dla chorych zakaźnie , nie mniejszy niż na 60 miejsc.
- Wszyscy robotnicy powinni przechodzić zabiegi sanitarne, nie rzadziej niż co 10 dni.
- Należy prowadzić systematyczną kontrolę pod względem wszawicy z obowiązkowymi zabiegami sanitarnymi.
- Miejsca zakwaterowania, kuchnie, stołówki, łaźnie itp. powinny mieć opracowane i wprowadzone w życie odpowiednie minima sanitarne.
- Miejsca pracy przy budowie kanałów powinny być zaopatrzone w dobrej jakości wodę pitną.
Przedstawcie pilnie Wasz plan działań w Ludowym Komisariacie Zdrowia Kazachskiej SRR.
Zastępca Ludowego Komisarza Zdrowia Kazachskiej SRR, prof. Jermołajew
[Maszynopis w języku rosyjskim, tłumaczenie Janusz Kobryń]
AOsz. F. 134, op.1, sw. 12, d. 79, s. 51
piątek, 30 maja 2025
II wydanie publikacji „Wspomnienia Sybiraków. Zbiór tekstów źródłowych” dostępne bezpłatnie w formie ebooka
Wydana w roku 2008, a więc 17 lat temu, pierwsza publikacja Koła Związku Sybiraków spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Bezpłatne egzemplarze przekazaliśmy do prawie 300 bibliotek w kraju i zagranicą. Zawarte w książce bezpośrednie relacje uczestników i świadków tragicznych wydarzeń XX wieku są często cytowane w literaturze naukowej, są (i mamy nadzieję, że będą także w przyszłości) podstawą uczniowskich prac konkursowych. Co niemniej ważne – wydane drukiem sybirackie wspomnienia stały się bardzo silnym impulsem dla środowiska, zachęcającym wielu zesłańców do udostępnienia wspomnień, dokumentów i fotografii, a także do wyrażenia zgody na przeprowadzenie wywiadów, które zostały wydane w kolejnych trzech tomach.
Zgromadzone w 2008 roku z niemałym trudem środki finansowe pozwoliły na wydanie 1000 egzemplarzy. Z biegiem lat ten dość spory nakład uległ wyczerpaniu. Jednocześnie w ciągu minionych lat zaszły rewolucyjne zmiany technologiczne, pojawiły się nowe możliwości publikacji. Prowadzony przez mnie blog Bystrzyckiego Stowarzyszenia Pamięci Sybiru i Ofiar Represji jest odwiedzany przez czytelników z całego świata, analiza wizyt pokazuje, że aż 74% odwiedzin pochodzi spoza Polski. Okoliczności te skłoniły Zarząd Oddziału i Koła Związku Sybiraków w Bystrzycy Kłodzkiej do podjęcia decyzji o realizacji drugiego wydania „Wspomnień Sybiraków” w wersji elektronicznej i bezpłatnym jego udostępnieniu Czytelniczkom i Czytelnikom z całego świata, co niniejszym czynię.
niedziela, 11 maja 2025
Liceum Ogólnokształcące w Bystrzycy Kłodzkiej, około roku 1950
I z lewej stoi Tadeusz Przewłocki, I z prawej stoi Józef Chmura. Pozostali nieznani.
Siedzą: od lewej NN, Szczepański, Jerzy Kobryń, Antoni Maciejczak, Musiał, NN.
Na zdjęciu uwieczniono co najmniej dwóch Sybiraków, są to: Antoni Maciejczak deportowany wraz z rodziną w roku 1940 z osady Żerno, pow. wołkowyski do miasta Karabasz w obwodzie czelabińskim. Od roku 1942 rodzina przebywała w rejonie suzackim w kolchozie Tas-Aryk, a następnie w górniczej osadzie Aczysaj, gdzie Antoni wraz z siostrą Zofią pracowali w kopalni ołowiu. Do Polski wrócili w roku 1946.
Jerzy Kobryń deportowany wraz z rodziną w roku 1940 z Kolonii Byczek położonej niedaleko Świętej Woli i wsi Wielka Hać, pow. Kosów Poleski do osiedla specjalnego Bobrycha (komendantura Ulskoje) w rejonie chołmogorskim, obw. archangielski. Od roku 1944 przebywał niedaleko miasta Sumy w Ukrainie. Do Polski rodzina wróciła w roku 1946.
czwartek, 17 kwietnia 2025
Dostępna publikacja „Śladami zesłańców w południowym Kazachstanie. Cz. I”
Śladami zesłańców w południowym Kazachstanie” – relacja z badań terenowych i archiwalnych przedstawia rezultaty badań naukowych przeprowadzonych od roku 2017 przez autora obwodzie turkiestańskim Republiki Kazachstan, które koncentrują się wokół stanu zachowania miejsc zamieszkania deportowanych obywateli polskich, stanu pamięci o represjach lat 40. XX wieku, losów osób przebywających w rejonach suzackim i turkiestańskim. Niniejsza publikacja prezentuje część zgromadzonych materiałów związanych z górniczą osadą Aczysaj, zawiera wiele wcześniej niepublikowanych dokumentów.
„Śladami zesłańców w południowym Kazachstanie" to publikacja, która będzie interesująca dla osób zajmujących się historią Polski i Europy Wschodniej, a także dla czytelników poszukujących wrażeń związanych z podróżami po nieznanych zakątkach świata. Myślę, że to również ważne paca dla tych, którzy szukają własnych korzeni i chcą poznać bliżej historię swojej rodziny. Publikacja ta jest nie tylko bogatym źródłem informacji, ale również zachętą do dalszych badań i odkrywania nieznanych aspektów historii.
z życzeniami owocnej lektury Janusz Kobryń
Wykaz kołchozów rej. tiulkubaskiego, przed rokiem 1941.
Wykaz kołchozów rej. tiulkubaskiego wobwodzie czimkenckim (południowo-kazachstańskim), fragment maszynopisu bez daty, sporządzony przed rok...
-
15 sierpnia 2024 roku w Centralnej Bibliotece Rejonowej w Szołakkorganie (obwód turkiestański, Kazachstan) odbyło się spotkanie w formacie ...
-
Wydana w roku 2008, a więc 17 lat temu, pierwsza publikacja Koła Związku Sybiraków spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Bezpłatne egz...
-
Wystawa „Kuźnia. Schmiede”. Z historii miejskiej kuźni w Habelschwerdt/Bystrzycy Kłodzkiej eksponowana jest w podziemiach dawnego więzienia...